Volksschrijver, zo noemde Pieter Aspe (51) zich acht thrillers geleden in deze krant. En daarmee bedoelde hij dat hij voor het volk schreef. "Mensen houden van dieren, en wat is er mis als ik in een roman een hond laat optreden?", zo verduidelijkte hij. En hij wees erop dat de Griekse tragedies - vaak verhalen over moord - in grote theaters werden gespeeld. Die waren niet gebouwd voor slechts een handvol toeschouwers. In Tango, het veertiende en jongste deel in de reeks rond de Brugse commissaris Pieter Van In en onderzoeksrechter Hannelore Martens, is Aspe meer volksschrijver dan ooit. Hij weet wat zijn lezers graag horen, maar spreekt ze niet naar de mond. Hij geeft ze gelijk als hij meent dat ze gelijk hebben. Als het andersom is, zal hij er wellicht niet over praten. Een mooie passage in Tango illustreert dat. Om een moord op te lossen tracht Van In van een Brugse succesrijke zondagsschilderes te weten te komen aan wie ze jaren geleden een bepaald schilderij heeft verkocht. De wat oudere vrouw die niets met de moord te maken heeft, is niet meteen tot medewerking bereid. Ze zoekt allerlei uitvluchten om niet te moeten antwoorden: ze doet veel schilderijtjes cadeau of vernietigt ze. En haar geheugen laat haar weleens in de steek. Tot Van In haar duidelijk maakt dat hij niets te maken heeft met de belastingen en dat hij wel begrijpt dat ze haar pensioentje met wat huisvlijt aanvult. Voor het verhaal is het fragment niet nodig, integendeel. Je zou kunnen zeggen dat het de spanning remt die Aspe heeft opgebouwd. De tweeling van Van In en Hannelore is ontvoerd en er wordt gevreesd voor hun leven; het onderzoek staat op zijn hoogtepunt en toch wil je weten hoe de schilderes er zich uit zal kletsen. Aspe spreekt als geen ander zijn publiek aan en zorgt voor herkenbaarheid. Tussen de bedrijven door laat hij verstaan hoe hij een wat rechtvaardiger wereld ziet. Niet dat hij altijd even subtiel is. Politici zijn meestal corrupt, voor de bezetters van het Lappersfortbos heeft hij niet meteen veel sympathie en zijn soms vreselijke Aspeaanse vergelijkingen kan hij niet laten. ("Van In die een cappuccino bestelde was net hetzelfde als ET die beweerde dat hij de zoon van de eerste minister was.") De plot van Tango is eenvoudig en zuinig: de Russische maffia krijgt beetje bij beetje greep op Brugge en de kust. Witwassen doen ze via luxueuze hotels waar seksfuiven worden gehouden. Politici (er verschijnt een staatssecretaris die De Ridder heet en na een buitenlandse dienstreis drie callgirls declareerde) zijn er vaak te gast. Maar om een of andere reden moet de baas van de maffia een paar compromitterende foto's weer in zijn bezit krijgen. Daarvoor worden er zelfs een paar moorden gepleegd en de kinderen van Van In ontvoerd. Tango is een aardig, niet al te geloofwaardig verhaal. Maar om geloofwaardigheid is het Pieter Aspe niet meteen te doen. Merkwaardig is dat hij Hannelore en de commissaris nogal veel laat mijmeren over een verhuizing naar Frankrijk en Versavel zin heeft om ergens rustig een boek te schrijven. Hij kan van Aspe al meteen leren hoe je vermijdt uitvoerig over seks te schrijven als je dat niet kunt of wilt: "De jongen begon dingen met de meisjes te doen die zelfs een curiekardinaal wild hadden gemaakt."

Een man die weet waarover hij schrijft, dat moet aangemoedigd worden", zo staat op de omslag van Tango Mortale, de tweede thriller van Stefaan van Laere (41). Dat is ook zo: Van Laere weet heel veel over tango en over whisky. Dat bleek al uit zijn misdaaddebuut, Botero. Het is wel jammer dat hij er soms te veel over schrijft: dus veel uitweidingen over de geschiedenis van de tango, een reisje naar Argentinië en veel informatie over de beste malt. Gelukkig gebeurt dat meestal in voetnoten en zit er een mooie cd met tangomuziek bij de thriller. Volgende keer een flesje Knockdhu? Tango Mortale is een verhaal met een hoog ontspanningsgehalte maar een laag geloofwaardigheidsgetal, een euvel waaraan wel meer Vlaamse thrillers lijden. Net als in van Laeres debuut krijg je eigenlijk twee verhalen. In het eerste ontdekt de politie bij toeval het lijk van een vrouw die dertig jaar geleden vermoord is. In het tweede wordt een hoog politieambtenaar ontvoerd. Daarmee verweven is er dan de geschiedenis van commissaris George Bracke die vreemde berichtjes krijgt en plotseling ongelooflijk veel succes heeft bij vrouwen. Iemand blijkt wraak te willen nemen. Leuk is de setting: zonder met naam genoemd te worden is dat duidelijk Gent. Al bij al is Tango Mortale een aangenaam tussendoortje, maar minder sterk dan het debuut van Van Laere.

Compleet overbodig is de epiloog: tien bladzijden pedante name-dropping die niets aan het verhaal toevoegen.

Jonathan Sonnst (28) verraste vorig jaar met het originele Razborka, een gangsterverhaal dat speelt in het fictieve stadje St-Maura. Ooit was het plaatsje een grauwe mijnstad, via reconversie werd het een bloeiende gokplek waar de (alweer) Russische 'mafiya' de plak zwaait. Sonnst schitterde vooral door zijn vaak geestige stijl en de introductie van een op zijn minst ongewone held. Tobias is de zoon van een illusionist die de Russen tegen zich in het harnas jaagt omdat hij wat geld van hen heeft gestolen. Hun wraak is buiten alle proporties: ze doden zijn broertje en zijn moeder. Pijnhandel is een min of meer zelfstandig vervolg op Razborka. Tobias is in het andere en concurrerende maffiakamp terechtgekomen en kan in het casino aan de slag als illusionist, compleet in het voetspoor van zijn vader. In feite is hij in loondienst bij Victor Le Fou die de macht van de Russen heeft overgenomen. Midden in een act verbrandt Tobias zich letterlijk de vingers als hij zijn gewezen vriendinnetje, de sensuele Marliese, de zaal binnen ziet komen. Tobias weet niet wat hem overkomt als hij van Victor de opdracht krijgt Marliese te beschermen en te begeleiden terwijl haar huidige vriend zich voorbereidt op de kamp om de wereldtitel zwaargewichten. Victor organiseert de wedstrijd. Het verhaal komt nogal mak en traag op gang en Sonnst slaagt er eigenlijk nooit helemaal in voor veel vaart te zorgen. Ook de constructie van de roman rond de tarotkaarten en het lot is niet echt stevig. Briljant blijft Sonnst in het schetsen van knotsgekke situaties en al even maffe dialogen. Zo stelt Tobias zich aan de bokser Aleksandr, de nieuwe vriend van Marliese, voor als een gewezen reparateur van koekoeksklokken: "Ik verniste de vogeltjes, om precies te zijn. Dan stond ik met mijn kwast in de aanslag en om het uur, als het luikje openging, gaf ik vliegensvlug het diertje een lik verf voor het weer verdween."

De frisheid en de originaliteit van Razborka haalt Sonnst echter niet. Toegegeven: dat was moeilijk.

Verberg tekst

Thriller

Aspe gaat elk risico of elke vernieuwing uit de weg

Het zal wel een geval van synchroniciteit zijn dat zowel Pieter Aspe als Stefaan van Laere een thriller geschreven hebben met een titel waarin verwezen wordt naar de meest passionele van alle dansen: de tango. Maar passionele hoogvliegers in het genre zijn de boeken niet.

Pieter Aspe is de Vlaamse Appie Baantjer. De voormalige Amsterdamse politieman Baantjer verkoopt tienduizenden exemplaren van zijn boeken, terwijl die in Vlaanderen amper lezers vinden, zelfs niet wanneer ze gesteund worden door een tv-serie. In Vlaanderen is Aspe al lang de populairste schrijver, maar in Nederland breekt hij vooralsnog niet door. Misschien zal dit gebeuren wanneer de VTM-serie op basis van de eerste tien boeken van Aspe daar een kans krijgt.

Waarom die doorbraak er tot nog toe niet kwam, is niet meteen duidelijk. Misschien is Aspe te Vlaams, hoor je wel eens zeggen. Dat is amper een argument. Is Ruth Rendell te Engels? Is John Grisham te Amerikaans? Wellicht is de echte reden dat Nederland zelf boeiende thrillerschrijvers heeft (Tomas Ross, René Appel, Charles den Tex, Felix Thijssen, Peter de Zwaan) met wie Aspe amper kan concurreren. De kloof tussen Nederland en Vlaanderen op thrillergebied is reëel. Zelfs de beste Nederlandse thrillerschrijvers verkopen hier amper.

Met Tango, Aspes veertiende verhaal rond het Brugse speurdersduo Van In en Versavel, zal die kloof er niet kleiner op worden. Het verhaal is vrij eenvoudig. De maffia, naar Brugge verhuisd vanuit Antwerpen sinds de politie er schoon schip maakte rond het Falconplein, ontvoert de tweeling van Van In en zijn vrouw Hannelore Maertens. Van In en Maertens dreigen namelijk een aantal zaken te ontdekken. Aspe is vakman genoeg om klassieke valkuilen te vermijden. Hij kan een leuke dialoog schrijven en storende taalfouten zijn er amper te vinden. De personages blijven boeiend en Van In groeit nog steeds in zijn rol van brulboei, minnaar en echtgenoot. Hinderlijk is dat Aspe opnieuw de zoveelste lichting clichématig corrupte en oversekste politici opvoert. Aspe gaat elk risico of elke vernieuwing uit de weg. Hij is een product geworden: degelijk, maar voorspelbaar.

COMMISSARIS George Bracke en zijn vrouw Annemie, die net als Hannelore Maertens bij de politie werkt, reizen in Tango Mortale , de tweede thriller van jeugdauteur Stefaan van Laere, naar Argentinië. Zij worden gevolgd door een mysterieuze man met een ziekelijke hoest, die een fan is van Adamo. Bracke wordt geconfronteerd met een oud lijk, de ontvoering van een belangrijke politieambtenaar en een tuchtonderzoek. Maar niet een van die verhaallijnen wordt geloofwaardig uitgewerkt. De personages zijn vlak, het vertelstandpunt klopt vaak niet en de talloze verwijzingen naar single malt whisky , een passie van de auteur en dus de favoriete drank van de commissaris, werken na verloop van tijd erg storend. Maar het ergste is dat Van Laere vaak stilistisch totaal foute zinnen schrijft zoals: ,,'Vertel op,' zei Bracke, blij dat zijn rots in de branding [ bedoeld wordt zijn vrouw jv ] de zaak intussen grondig geanalyseerd had.'' Ook de proloog, waarin iemand 's nachts inbreekt bij de commissaris, is totaal ongeloofwaardig en rampzalig als start. Terwijl Bracke en zijn vrouw slapen, staat de inbreker naast hun bed, doorzoekt rustig hun kasten en ontdekt het dagboek van de vrouw. Dan staat er: ,,Hij bladerde er uitgebreid in, en las hier en daar een bladzijde die hem wel beviel.'' Straffe inbreker.

DE AUTEURS Pieter Aspe is de best verkopende thrillerauteur in Vlaanderen. Tango is zijn veertiende verhaal met hoofdinspecteur Van In in de hoofdrol.

Stefaan van Laere schreef eerder jeugdboeken en werken over tango en whisky. Na Botero is Tango mortale zijn tweede thriller.

Verberg tekst

Een kleine tien jaar geleden begon in Brugge de conciërge van de Heilig-Bloedkapel met het schrijven van een politieroman waarin de stad zelf een bijzonder grote rol zou spelen. Hoofdpersonages waren een commissaris, zijn homofiele assistent en een mooie vrouwelijke substituut. Het boek werd onmiddellijk een succes en de auteur kon al snel de kapel verlaten om zich uitsluitend met schrijven bezig te houden. Met Tango is Pieter Aspe - goed geraden - aan de veertiende aflevering van zijn successaga toe. De roman verschijnt net op het ogenblik dat de televisiereeks van tien afleveringen naar zijn einde loopt. Vlaanderen is dus benieuwd hoe het verder gaat met de intussen wel heel vertrouwde helden. Wees gerust : er is leven na de televisiereeks. Het beeld dat we zelf gemaakt hadden van commissaris Van In houdt stand. Met of zonder Herbert Flack. Dat alleen al is een pluim voor de romans en het metier van de schrijver.

Tango gaat over de Russische maffia in Brugge. Een beetje toch, want - zonder dat we al te veel willen loslaten - dit keer spelen vooral de kinderen van Hannelore en Pieter Van In een belangrijke rol. Ze worden ontvoerd. Er is nog iets verontrustends aan dit veertiende deel : de commissaris en zijn mooie vrouw laten eventjes vallen dat ze wel een pensionnetje in het zonnige Franse zuiden zouden willen openen. En Versavel heeft plannen om een boek te schrijven. Dubbele bodems zijn niet ongewoon bij Aspe.
(FB)

Samenstelling Jan Haeverans ■

Verberg tekst

Deel in de serie politieromans van de Vlaamse Pieter Aspe rond de Brugse commissaris Van In en onderzoeksrechter Hannelore Martens. Van In en Martens zijn nog maar net terug van hun wittebroodsweken in Argentinië, waar Hannelore in de ban van de tango is geraakt, of een nieuwe zaak dient zich aan. Het begint eenvoudig: een vrouw doet aangifte van de verdwijning van haar aanstaande man. Wanneer Van In en brigadier Versavel een kijkje gaan nemen in het huis van de verdwenen Jakob Decloedt, blijkt het overhoop gehaald te zijn, maar van de verdwenen man geen spoor. Nog diezelfde dag verdwijnt ook zijn aanstaande. Al gauw blijkt dat de Russische maffia erbij betrokken is. Pas goed uit de hand loopt het als de zaak het privéleven van Martens en Van In binnendring. Spannende, goed geschreven policier met een mooie plot, rake dialogen, humor, sympathieke en overtuigende hoofdpersonen en veel authentieke Brugse sfeer. Van Aspe werd al meerdere keren genomineerd en bekroond voor zijn misdaadromans die ook verfilmd werden voor televisie. Verberg tekst