Thomas Heiselberg werkt als reclameman voor een Amerikaanse firma in Berlijn in de jaren dertig. Hij is gescheiden en woont bij zijn oude moeder in. Vanwege zijn strategisch inzicht en mensenkennis wordt hij door het ministerie van Buitenlandse zaken met de taak belast om een uitgebreid rapport te schrijven over de Poolse ziel, ter voorbereiding van de invasie in september 1939. In diezelfde jaren dertig, maar dan in Leningrad, leeft Aleksandra Vajsberg onder enorme druk: haar ouders en broers worden opgepakt door de NKVD, de voorloper van de KGB. Aleksandra wordt door haar geliefde, zelf lid van de geheime inlichtingendiensten, voor de keus gesteld: ofwel ondergaat ze hetzelfde lot als de rest van haar familie, ofwel collaboreert ze met de NKVD. Ze kiest voor het laatste, en wordt een wel heel erg vlijtige ondervraagster.
Het verhaal over Thomas Heiselberg wisselt netjes af met dat van Aleksandra, totdat beiden elkaar ontmoeten in Brest, op de grens van de Sovjet-Unie en het Derde Rijk, vlak voordat de hel losbarst en de nazi’s operatie Barbarossa inzetten. Beiden zijn afgevaardigd om een absurde vriendschapsparade op het getouw te zetten die het verbond tussen de twee imperia moet beklinken. Thomas is op dat moment al gedegradeerd en verraden door een paar medewerkers. Aleksandra heeft net vernomen dat een van haar broers in Finland is omgekomen. Van de parade komt natuurlijk niets in huis, en de ontmoeting tussen Thomas en Aleksandra dreigt zelfs even op een catastrofe uit te lopen.
Het proza van Nir Baram intrigeert. Hij ontleedt zijn personages tot in hun onderbewuste. De lezer wordt zonder veel omhaal in hun complexe leefwerelden geworpen en vindt er dankzij de uitvoerige analyses van de verteller uiteindelijk wel zijn weg in, al duurt dat misschien net een paar bladzijden te lang. Baram maakt indruk met bijna negentiende-eeuws aandoende beschrijvingen van zowel de landschappen aan de boorden van de Zwarte Zee als de gruwel op de eerste dag van de Duitse invasie in de Sovjet-Unie. Anderzijds lijkt de roman te breed opgezet om een boeiend verhaal te vertellen. Het hele werk lijkt op een psychoanalytisch experiment in proza, waarbij de geschiedenis naar de achtergrond wordt geschoven — letterlijk zelfs: alleen in het laatste hoofdstuk eist het oorlogsgewoel een deel van het verhaal voor zich op. Goede mensen gaat in de eerste plaats om mensen die in extreme situaties keuzes moeten maken om zichzelf en hun omgeving te redden, wat leidt tot bizarre patstellingen en immense interne conflicten. Het is indrukwekkend om lezen hoe een jonge auteur als Baram zoveel zielenroerselen tot een bijzonder leesbare roman verwerkt.
[Freek Adriaens] Verberg tekst

Spelend tussen de Kristallnacht in 1938 en de Duitse inval in de Sovjet-Unie in 1941 kent deze roman twee hoofdpersonen. Het zijn de Duitse, ambitieuze marktonderzoeker Thomas Heiselberg en de Russische Sasja Wajsberg, dochter van joodse intellectuelen. Hij maakt een marktmodel van de Polen, zodat dan kan worden besloten wat met deze Untermenschen te doen. Zij wordt een verklikster van haar ouders en brengt het tot kundig ondervraagster bij de NKVD. Beiden hebben hun redenen voor deze collaboratie. Beiden moeten ermee in het reine zien te komen. Meanderend tussen Berlijn, Leningrad, Lublin en Brest getuigt deze vlot geschreven roman over collaboratie van kundig onderzoek. Dit is de eerste vertaalde roman van de Israëlische schrijver (1977) in Nederland. Normale druk.